Staroświeckie ciastka: kruche ciotki Loli i amoniaczki

Z domu pamiętam trzy rodzaje ciastek: ciastka wyciskane przez specjalną foremkę, którą nakładało się na maszynkę do mięsa, amoniaczki i duże, okrągłe ciastka (na wielkość otwartej dłoni) posypane cukrem – te ostatnie jadałam zawsze u babci.
Postanowiłam przypomnieć sobie smak dzieciństwa. Ponieważ nakładki na maszynkę nie mam, a ciastka babci są tajemnicą (babcia nie żyje od 14 lat) – pozostały mi amoniaczki.

To ciekawe ciastka, jego struktura po wyrobieniu jest cudownie elastyczna, ciasto świetnie się wałkuje, bezproblemowo wycina i szybko piecze. Zaś dodatek wodorowęglanu amonu (który spulchnia ciasto), powoduje w środku porowatą przestrzeń. Ciastka nieco rosną w górę, a po upieczeniu są przyjemnie chrupiące.
Piekąc je korzystałam ze sprawdzone przepisu ze starego zeszytu mamy. Według niego amoniak dodaje się razem z mąką. Natomiast w przepisie na opakowaniu wodowęglanu amonu – środek można rozpuścić najpierw w mleku.

Drugie ciastka wzięłam od Ani – Truskawki, która też wykorzystała stary, sprawdzony przepis. Chrupkie (choć nie do końca kruche), słodkie (zalecam ograniczyć ilość cukru) – miały leżeć szczelnie zamknięte w słoiku z przeznaczeniem do herbaty na jesienne wieczory – hmmm, cóż nie ma już po nich śladu ;)

Tak czy siak - wygląda na to, że dzisiaj częstuję Was staroświeckimi ciastkami ;)

Edit: a o ciastkach z maszynki możecie poczytać u Kumy Moniki



Amoniaczki (przepis z zeszytu mamy)

250 g mąki
1/4 szklanki cukru
2 łyżki masła
1 jajko
1/4 szklanki mleka
1 płaska łyżeczka wodorowęglanu amonu - "amoniaku"
szczypta soli

Do stopionego masła dodałam cukier i jajko, wlewając mleko ucierałam ciasto mikserem na gładką masę. Następnie dodałam mąkę i amoniak. Zagniotłam ciasto (w przepisie była wstawka: „jak na pierogi”), rozwałkowałam, wycinałam ciastka i piekłam w 180 stopniach do lekkiego zezłocenia na brzegach(uwaga: przy układaniu na blaszce surowych ciastek – rosną trochę wszerz i w górę).




Kruche cukrowe ciastka do herbaty cioci Loli (cytuję w całości za Anią Truskawką); moje uwagi tłustym drukiem

170 g masła
110 g cukru (dałam 80 g, ale jak będę je piekła następnym razem dam połowę max. 60 g – wolimy mniej słodko)
220 g mąki
1 jajko
+ 3 łyżki cukru

Schłodzone masło, mąkę i cukier mieszam siekam tak, jak na kruche ciasto, czyli szybko i zwinnie (ciasto powinno uzyskać strukturę okruszków przypominających bułkę tartą). Następnie dodaję jajko, mieszam z resztą składników. Ciasto zbijam w kulę, a następnie formuję na kształt wałka. Wkładam do woreczka foliowego i chowam do zamrażarki na ok. 15 minut.

Po wyciągnięciu obtaczam ciasto w 3 łyżkach cukru (co nie jest konieczne – podzieliłam ciasto na 4 mniejsze wałki, w cukrze obtoczyłam tylko jeden, następnym razem zrezygnuję i z tego jednego) i kroję w plastry grubości do 1 cm. Rozkładam je na blasze w pewnych odstępach, ponieważ ciastka się lekko rozchodzą. Piekę w 190 st. C. przez 10-15 minut (aż się zezłocą). Po ostygnięciu ciasteczka twardnieją i stają się chrupiące.